۳۰ نکته زمستان گذرانی برای زنبورستان
مدیریت مناسب در نحوه زمستان گذرانی می‌تواند عاملی برای جلوگیری از وارد آمدن خسارات قابل توجه به یک زنبورستان باشد.
۱- تغذیه پاییزه کلنی‌ها باید حداکثر تا آخر شهریور‌ماه خاتمه یابد. زیرا در غیر این صورت، به علت خنکی هوا، جمعیت کندو فرصت و توانایی لازم و کافی برای فرآوری و عمل آوری شربت مصنوعی را نداشته و شیره ای که توسط زنبوران به صورت خام در سلول‌های مومی سیلو شوند، امکان فساد آن در داخل کندو وجود دارد و شرایط محیطی مناسب را برای رشد قارچ‌ها و باکتری‌ها مهیا خواهد کرد.
۲- در تغذیه پاییزه حتما دو قسمت شکر و یک قسمت آب انتخاب کنید. اگر به محلول فوق مقداری عسل اضافه شود اشتیاق زنبوران نسبت به برداشت آن بیشتر خواهد شد.
۳- برداشت و استخراج شان‌های اضافی و محصولات مازاد داخل کندو.
۴- از گذاشتن شان‌های خالی و نیمه پر به عنوان آذوقه جهت زمستان‌گذرانی جدا پرهیز کنید. قبل از شروع استراحت زمستانی داخل کندو را تمیز کنید.
۵- فضای خالی کندو را با روزنامه ی پر کنید تا فضای کندو کاملا تنگ شود.
۶- حتما بعد از برداشت محصول با بیماری‌ها و آفات کلنی مبارزه کرده و نوارها و داروهای مستعمل و باقیمانده را از کندو خارج کنید.
۷- داخل کندو نباید به هیچ عنوان خیس و مرطوب باشد.
۸- کندوها را به مناطق قشلاقی کوچ دهید.
۹- سوراخ پرواز را کوچکتر کنید. مواظب غارت کندوهای ضعیف در آغاز فصل زمستان گذرانی و بعد از اتمام فصل استراحت باشید.
۱۰- توجه کنید که غذای کافی (گرده و عسل) در کندو وجود داشته باشد.
۱۱- داخل ظروف غذاخوری نباید شربت وجود داشته باشد.
۱۲- کندوها را به هم دیگر چفت کنید. فضای خالی در بین کندوها، موجب جریان هوا و سرما ی داخل کندو می‌شود.
۱۳- سوراخ پرواز نباید در مسیر و جهت وزش باد قرار گیرد. در زمستان باد مه که از سمت شمال ایران می‌وزد، جمعیت کندو را بیشتر آزار می‌دهد. بادهای موسمی و فصلی بزرگترین و خطرناکترین آفت زنبور عسل هستند. زنبور عسل شدیدترین سرما را تحمل می‌کند، اما کوچکترین جریان باد می‌تواند شرایط کلیمائی و زندگی داخل کندو را به هم می‌زند.
۱۴- کندوها را اگر در فضای باز مستقر کرده‌اید حتما آنها را با مواد و وسایل مناسب ایزوله کنید، تا نزولات آسمانی نتواند به داخل آن کندوها نفوذ کند.
۱۵- سوراخ پرواز کندوها نباید به هر دلیلی در طول زمستان بسته شود. چون علاوه بر امکان خفگی جمعیت، تهویه را دچار مشکل می‌سازد.
۱۶- اگر فضای بسته را جهت زمستان گذرانی برای کندوها در نظر گرفته‌اید حتما به گردش جریان هوا و تهویه آن محیط توجه کنید.
۱۷- نیاز به مصرف انرژی و غذا در ماه‌های اسفند و فروردین افزایش می یابد. در یک روز آرام و آفتابی می‌توانید سریعا نسبت به کنترل آذوقه کلنی اقدام کنید. مواظب باشید که این کار باید خیلی سریع صورت گیرد.
۱۸- قبل از شروع زمستان گذرانی جمعیت های ضعیف را حتما ادغام کنید.
۱۹- در صورت لزوم از خمیر گرده بخصوص در اواخر زمستان استفاده کنید.
۲۰- زنبورستان باید در طول زمستان آفتاب گیر باشد.
۲۱- مراقب آفات خارجی کلنی‌های زنبور عسل باشید. به عنوان مثال برخی جانوران مثل خرس، شغال، سنجاب و غیره هوس زیادی برای خوردن عسل دارند.
۲۲- موشها دوست دارند از محیط مناسب و مطبوع داخل کندو جهت لانه گزینی و زمستان‌گذرانی استفاده کنند، که این امر می‌تواند برای جمعیت کندو استرس زا باشد.
۲۳- کندو ها را طوری در زنبورستان مستقر کنید که جهت سوراخ پرواز کندوها با شیب زمین منطبق باشد. منظور اینست که در صورت نفوذ آب باران و برف به داخل کندو به آسانی بتواند از سوراخ پرواز تخلیه شود.
۲۴- محل استقرار کندوها باید آرام و ساکت بوده و عاری از هرگونه سر و صدای ناهنجار و استرس زا باشد.
۲۵- از باز و بسته کردن درب کندو در طول زمستان جدا خودداری کنید.
۲۶- اگر دمای محیط از ۱۲ درجه سانتیگراد بالا رود زنبوران عسل، شروع به پروازهای مدفوع خواهند کرد، که این عمل نشانه سالم بودن کلنی است.
۲۷- بعد از اتمام فصل زمستان بازدید مختصری از وضعیت کندو به لحاظ سالم بودن ملکه و میزان تخم‌ریزی و غذای موجود را در یک روز آفتابی کنترل کنید.
۲۸- نسبت به ادغام کلنی‌های یتیم اقدام کرده و کلنی‌های ضعیف را تقویت کنید.
۲۹- قبل از شروع استراحت زمستانی داخل کندو را تمیز کنید.
۳۰- معمولا بعد از اتمام فصل زمستان، اجساد و لاشه‌های مرده زنبوران در جلو سوراخ پرواز مشاهده می‌شود. با دیدن آنها نگران و ناراحت نباشید، بلکه خوشحال هم باید شد. زیرا این عمل نشانه سالم بودن کندو است. زیرا آنها توانسته‌اند زنبورانی که بطور طبیعی در طول فصل زمستان مرده‌اند از آشیانه خود را بیرون کنند.
در غیر این صورت کندو معیوب است. ورود اولین محموله های گرده توسط زنبوران کارگر به داخل کندو نوید دهنده فصل بهار بوده و زنبور‌داران از دیدن این صحنه‌ها در آغاز فصل بهار خوشحال می‌شوند.
